Rimsko nasleđe na tlu Srbije izuzetno je bogato, o tome svedoči i podatak da je tu rođeno ili živelo 17 rimskih imperatora. Stvarani su gradovi, hramovi, građeni su putevi, koji nam danas govore o veličini i značaju Rimskog carstva. Na Dunavu, u Đerdapskoj klisuri, može se videti doduše samo iz Dunava – Trajanova tabla. Ona svedoči o najznačajnijem delu rimskog građevinarstva, a to je Trajanov most koji je podigao car Trajan preko Dunava, u blizini današnjeg Kladova, kako bi osvojio Dakiju, današnju Rumuniju.
Koliki je značaj imao Đerdap za Rimsku imperiju, pokazuje izgradnja rimskog vojnog puta koji se prostirao uz Dunav, a koji je izgradio Trajan u okviru priprema za rat protiv Dačana, kaže arheolog u penziji i dugogodišnji direktor zaječarskog muzeja Bora Dimitrijević:
“Rimljani stižu na Balkan sredinom prvog veka i odatle je bilo zgodno da se preduzimaju vojni pohodi na obližnje susede, mislim na ratoborne Dačane i njihovog kralja Decebala, tako da je Marko Ulpije Trajan koji je vladao od 98 do 117 godine naše ere, izgradio kažu put od Singidunuma sve do ravnog dela gde je izgrađen Trajanov most, mada drugi autori tvrde da je on izgradio samo jedan deo puta u tzv. Donjem kazanu, to se ne može tačno ustanoviti, ali put je sagrađen za vojne potrebe. Vodila su se dva rata protiv Dačana, prvi i drugi Dački rat, Trajan je iz toga izašao kao pobednik, zadobio je veliki plen, to je proslavio u Rimu, kažu da je proslava trajala više od 100 dana nakon njegove pobede nad Decebalom i tog drugog Dačkog rata. U čast tog poduhvata – izgradnje puta i mosta, i pobede nad Dačanima, postavljena je Trajanova tabla. Ona je nekih dimenzija 3,40 sa 1,80 i originalno se nalazila metar i po iznad nekadašnjeg rimskog puta koji je potopljen između šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka kada je sagrađen “Đerdap 1” i kada je tabla morala da bude dislocirana. To je urađeno od 1967. do 1969. godine, “Venčac” iz Aranđelovca je koliko se sećam to uradio, tabla je premeštena ali na žalost do nje se danas ne može stići putem, u projektu je da se napravi stepenište i parking. Danas ako iznajmite brod možete tako stići i razgledati je. Originalno na tabli je bilo šest redova zapisa ali je sačuvano samo tri, donja tri reda su dosta oštećena od vode, takođe, tabla je ukrašena, ispod natpisa se nalazi bradati čovek, pretpostavlja se da je to dunavsko božanstvo Danubius, sa strane su delfini koji su reljefno urađeni i koji izlaze iz vode, a gore u kasetama imamo i orla koji je istovremeno i simbol Rimskog carstva. Natpis glasi: Imperator Cezar, sin božanskog Nerve, Nerva Trajan Avgust, pobednik nad Germanima, veliki pontif, četvrti put postavljen za tribuna, otac domovine, konzul po treći put, planine je isklesao i postavio grede od kojih je napravljen ovaj put.”
Nаžаlоst, zbоg kоnfigurаciје оbаlе, Trajanova tabla nije dostupnа kopnom. 2011. godine, u vreme veoma aktuelnog projekta “Putevima rimskih imperatora”, direktor ovog projekta dr Miomir Korać najavio je između ostalog da će se do Trajanove table napraviti 486 stepenika s odmorištima i oznakama rimskih praznika. Bila je u planu i rekonstrukciju stubova na našoj i Rumunskoj obali, a trebalo je da ih poveže hologramska slika Trajanovog mosta. Iako se od tih planova ništa do danas nije realizovalo, Dimitrijević smatra da će se to ipak nekada desiti, jer bi to bila prava turistička atrakcija u ovom delu Timočke krajine:
“Jedno od takozvanih osam čuda antičkog sveta bio je Trajanov most koji je bio sagrađen zbog rata sa Dačanima i konstrukcija je čuvenog Apolodora iz Damaska. Sagrađen je negde pre 101. godine kada je otpočeo prvi Dački rat, a takođe su ga Rimljani i porušili 271. ili nešto ranije, imperator Aurelijan, tada su Rimljani konačno i napustili Dakiju. Most je bio dug preko hiljadu metara, stubovi su bili ozidani dok je gornja konstrukcija bila od drveta. Dobra je ideja i ja se nadam da će biti i realizovana da se uz pomoć najsavremenije tehnike jednoga dana izvede, normalno, u virtuelnoj stvarnosti, kako je most praktično izgledao. Mislim da bi to bila jedna od većih turističkih atrakcija koje se tiču tog antičkog nasleđa, uključujući i ceo odbrambeni sistem koji je Trajan sagradio kako bi se zaštitilo Rimsko carstvo i granica njegova na Dunavu.”
Utvrđenje Diana (kraj I veka) je još jedno utvrđenje izgrađeno za vreme cara Trajana. Nalazi se u blizini Kladova, podignuto je na stenovitoj litici obale Dunava i jedno je od najvećih i najočuvanijih rimskih utvrđenja (kastruma) na Dunavu.
Ovaj medijski sadržaj je sufinansiran sredstvima Grada Zaječara. Mišljenja i stavovi izraženi u tekstu su odgovornost autora i njegovih saradnika i ne predstavljaju nužno zvaničan stav Grada Zaječara.
Grad Zaječar
